Als je dit artikel leest, is de kans groot dat je al een diagnose van endometriose hebt gekregen. En dat is goed! Want hoewel het zeker niet leuk is om endo te hebben, is een diagnose de eerste stap naar het terugnemen van de controle over je lichaam en je seksleven.

Mocht je nog geen diagnose hebben gekregen – of ben je gewoon nieuwsgierig – dan volgt hier een korte opfrisser. Endometriose ontstaat wanneer weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies (het endometrium) groeit op plekken waar het niet thuishoort. Denk aan de binnenkant van de buikwand, buiten de baarmoeder, op de eileiders of zelfs op de darmen of blaas.

Helaas breekt dit weefsel, net als het endometrium in de baarmoeder, elke maand af en bloedt het. Maar in tegenstelling tot het endometrium, dat via de baarmoederhals en vagina het lichaam verlaat, kan dit weefsel nergens heen. Dit kan leiden tot ophopingen van bloed in de buikwand, wat ontstekingen, pijn en soms ernstige medische complicaties veroorzaakt.

Bij sommige mensen zorgt dit weefsel zelfs voor de aanmaak van nieuwe bloedvaten en zenuwen, die constant pijn blijven veroorzaken. En als klap op de vuurpijl kan het inwendige organen aan elkaar laten vergroeien, zoals de endeldarm en de buitenkant van de vaginale wand. Niet ideaal.

Kun je pijnvrije seks hebben met endometriose?

Endometriose kan alles veroorzaken, van buikpijn en een opgeblazen gevoel tot blaasproblemen en diepe bekkenpijn. Het is daarom heel normaal dat mensen met endometriose pijn ervaren tijdens seks. Denk er eens over na: je beweegt, stoot, spant spieren aan en ontspant ze weer. Voor mensen met endometriose kunnen al deze bewegingen pijn veroorzaken.

Het menselijk brein beweegt instinctief weg van alles wat pijn doet. Dus als seks pijn doet, zal je lichaam die activiteit gaan vermijden.

Dr. Ashley Rawlins, bekkenbodemspecialist bij de fysio-groep Origin, legt uit dat mensen met endometriose vaak spanning en verkramping hebben in hun bekkengebied, inclusief de buikspieren, bilspieren en dijen. Als deze spieren zich proberen te ontspannen en vervolgens weer aanspannen tijdens seks, kan dat pijn veroorzaken.

En naast de fysieke pijn, kunnen mensen met endometriose ook een enorme angst voor seks ontwikkelen. Als seks elke keer pijn doet, zal je brein automatisch op spanning gaan staan en je spieren nog meer aanspannen – wat de pijn alleen maar erger maakt.

Maar gelukkig zijn er manieren om om te gaan met de pijn. Dr. Rawlins adviseert een multidisciplinaire aanpak:

• Het zenuwstelsel kalmeren om chronische pijn te verminderen.

• Bekkenbodemspieren strekken en ontspannen om te leren dat seks niet altijd pijn hoeft te doen.

• Hulp inschakelen van een psycholoog/seksuoloog om angst rondom seks te verminderen.

En hoewel elke ervaring uniek is, zijn er enkele posities die kunnen helpen om pijn tijdens seks te verminderen:

1. Lepeltje-lepeltje

Omdat veel mensen met endometriose extreem gevoelig zijn in hun buikgebied, raadt Dr. Rawlins posities aan waarbij de voorkant van het lichaam zo min mogelijk wordt aangeraakt. Een van de beste opties is lepeltje-lepeltje, waarbij de penetrerende partner achter de persoon met endometriose ligt. Dit voorkomt dat de gevoelige buik wordt aangeraakt of geplet.

2. Over de bank hangen

Verplaats het spel naar de woonkamer en laat de partner met endometriose voorover over de rugleuning van de bank hangen, terwijl de andere partner van achteren binnendringt. Deze positie biedt bijna volledige ondersteuning voor het lichaam, waardoor de spieren kunnen ontspannen.

Een waarschuwing: penetratie van achteren kan voor sommige mensen met diepere bekkenpijn juist extra pijnlijk zijn. Als dit het geval is, probeer de ontvangende partner iets rechterop te laten staan, zodat de penetratiehoek minder intens is.

3. Ondersteund door kussens

Ongeacht je favoriete positie – van bovenop tot missionaris – kunnen ondersteunende kussens veel verlichting bieden. Dr. Rawlins adviseert om kussens onder de heupen te leggen om spanning in de bekkenbodem te verminderen. Bij missionaris kunnen kussens onder de knieën helpen om de druk op het bekken te verlichten.

4. Bovenop

Voor mensen met vulvaire pijn, pijn aan de binnenkant van de dijen of diepe bekkenpijn is bovenop zijn een goede optie. In deze positie kan de ontvangende partner de diepte van penetratie beter controleren.

Gebruik kussens onder de billen of een seks-sling om te voorkomen dat je je lichaam moet ondersteunen, wat weer extra spanning zou veroorzaken.

5. Met Ohnut

Ohnut is een ringvormig hulpmiddel dat werkt als een bumper tijdens penetratie. Het is een serie van in elkaar grijpende ringen die je kunt aanpassen om de diepte van penetratie te beperken. Omdat mensen met endometriose vaak pijn ervaren bij diepe penetratie, kan Ohnut een geweldige oplossing zijn voor pijnvrije seks.

Seks is HELAAS zelden ongecompliceerd, zelfs als je geen gediagnosticeerde ziekte hebt. Maar voor vrouwen met endometriose kunnen seksuele complicaties  pijnlijker zijn. Dat betekent echter niet dat je seksleven voorbij is. Begin met een expert en behandelingen, investeer in ondersteunende kussens, probeer Ohnut, en onthoud: je kunt dit aan. 💛 vertaald Emma McGowan